Als het rouwproces niet op de juiste manier verloopt, kan je als het ware in het rouwproces blijven hangen. Als rouw- en verliestherapeut kan ik je hierbij ondersteunen.
De cirkel van verstoorde rouw is geplaatst in de verliescirkel, zodat je op een duidelijke manier kunt zien, waar het rouwproces vastloopt en bestaat uit de volgende 6 elementen:
- Isoleren
Meteen na het verlies is er een behoefte om alleen te zijn, alleen te ervaren en alleen te verwerken. Andere mensen worden niet of nauwelijks toegelaten. Er wordt geen hulp gevraagd en er is geen behoefte aan steun en troost van anderen. Ook in relaties waar rouwenden elkaar zo hard nodig hebben kan het gebeuren dat men uit elkaar groeit door de verlieservaring.
- Onthechten
Verlies en hechting kan je niet los van elkaar zien. Verlies staat aan de ene kant en hechting aan de andere kant. Je kan rouw ervaren, doordat je gehecht bent aan datgene wat je verliest. Het goed gehecht zijn begint in je jeugd. Een gevoel dat na een verlies kan ontstaan is om je niet meer te hechten aan mensen en dingen. Bij een volgend afscheid kan je dit dan ook geen pijn meer doen. Hierdoor kan de afstand van andere mensen steeds groter worden en kan je in een isolement raken.
- Terugtrekken
Net als bij hechten is de belangrijkste voorwaarde voor intimiteit een gevoel van vertrouwen en veiligheid. Het kan zijn dat je niet het achterste van je tong durft te laten zien, omdat je bang bent om afgewezen te worden. Het lijkt voor je buitenwereld dat alles goed met je gaat en je mooi weer speelt, terwijl diep van binnen je je heel anders voelt. Je vermijdt en trekt je als het ware terug en bouwt een soort van muur om je heen.
Een kwetsbaarheid die teruggaat op onze ervaringen met eerdere werkelijke verbinding én afwijzingen, ervaringen die opgeslagen liggen in de diepere lagen van ons brein. Op het niveau van onze hechtingsstijl hebben deze onbewuste herinneringen impact op elk bewuste uitreiken naar een ander. Elke poging tot verbinding raakt ook aan die veelal onbewuste maar fundamentele angst voor afwijzing.
- Vastklampen
Hoe meer contact, hechting en intimiteit er is geweest, hoe pijnlijker het is om afscheid te nemen. Als reactie op het verlies kan je moeilijk afscheid nemen en je gaan vastklampen aan mensen of dat wat verloren is gegaan. Het is ook lastig om de realiteit onder ogen te zien en dit te accepteren. Het liefste wil je alles in je leven bij het oude houden. Hierdoor belemmer je het rouwverwerkingsproces
- Ontkennen
De verliesgevoelens zijn sterker als het contact, hechting en de intimiteit goed was. Afscheid nemen is pijnlijk en er ontstaat een gevoel van leegte en gemis. Rouwen vraagt tijd en in hoeverre kan je deze rauwe gevoelens toelaten. Het kan zijn dat het te pijnlijk is en je op slot gaat of de gevoelens ontkent. Door de gevoelens weg te stoppen lijkt het alsof het niet bestaat. Dit kan jaren goed gaan, maar je kan wel allerlei klachten krijgen en is het belangrijk om je ware gevoelens te uiten.
- Wrokken
Het kan zijn dat dat het verlies zo pijnlijk is geweest dat het leven nu zinloos lijkt. Je kan vanuit angst het oude niet loslaten, het is nog teveel deel van jou en je voelt je in compleet. Niks lijkt meer de moeite waard en je ziet als het ware de zon niet meer schijnen. Het is belangrijk dat je dan hulp zoekt om je gevoelens te bespreken, zodat je weer zin geeft aan je bestaan. Je emoties zullen slijten, maar nooit helemaal verdwijnen.
En zo is de cirkel van verstoorde rouw rond. Bij de cirkel van verstoorde rouw is bijna altijd hulp noodzakelijk. Lukt het je niet om zelf het verlies te verwerken en blijft het je dagelijks functioneren in de weg staan, heb je misschien net even een zetje in de goede richting nodig.
Door middel van het maken van een levenslijn, kijken we samen naar je levensgebeurtenissen. De Transitie- en verliescirkel geeft een kader die ons helpt duiden en houvast geeft waar je in het proces bent.
